Quy hoạch chung TP.Thủ Đức đến năm 2040: Hiện trạng không gian đô thị

Không gian phát triển của toàn thành phố có thể nhận diện theo 8 khu vực đặc trưng, với một số yếu tố hiện trạng nổi bật như sau:

1. Khu số 1: Khu vực Thủ Thiêm và phụ cận:
- Khu vực Thủ Thiêm đã được định hướng phát triển thành trung tâm tài chính của Tp. Hồ Chí Minh. Thủ Thiêm có lợi thế vì dễ dàng được nhìn thấy và kết nối từ Quận 1, vì vậy sẽ trở thành một khu vực phát triển vô cùng quan trọng cho tương lai.
Bên cạnh đó, tiếp cận trực tiếp với không gian mặt nước và kết nối giao thông công cộng quan trọng sẽ giúp tích hợp Thủ Thiêm vào một mạng lưới lớn hơn. Khu vực Thủ Thiêm là môt khu quy hoạch mới, nên đạt được các tiêu chuẩn xây dựng hiện hành tại Việt Nam.
- Ngoài khu Thủ Thiêm, Khu vực số 1 còn bao gồm các khu dân cư mới và khá giả của Thủ Đức như khu vực Thảo Điền, An Phú, mang lại sức sống mới cho thành phố.
- Việc tắc nghẽn giao thông hay xảy ra ở các khu dân cư mới, nhất là ở khuôn viên các trường học, trường quốc tế; tình trạng xây dựng ở ven hành lang sông cũng xảy ra nhiều tại đây. Khu vực số 1 có những giá trị cảnh quan thiên nhiên, cũng như giá trị văn hóa lịch sử như khu nhà thờ.
2. Khu số 2 – Khu vực Hiệp Bình
- Khu vực Hiệp Bình nằm ở cửa ngõ phía Tây Bắc của Tp. Thủ Đức, có cộng đồng dân cư lâu đời, rủi ro ngập lụt cao, nên giải pháp cho khu vực này sẽ là bảo vệ cộng đồng dân cư khỏi các tác động thiên tai. Đây là nơi tập trung đông đảo người lao động nhập cư.
- Đặc điểm ở đây nhiều kênh rạch, với một diện tích lớn quỹ đất có thể chuyển đổi, tái phát triển, tạo cơ hội để cải thiện điều kiện dân cư hiện hữu.
- Khu vực Hiệp Bình có kết nối trực tiếp về phía bắc với Bình Dương, khiến khu vực này trở thành cửa ngõ về phía Bắc của Tp. Thủ Đức và Tp. Hồ Chí Minh
- Tại đây, tỉ lệ đất cây xanh còn thấp, hạ tầng xã hội chưa đủ để cung cấp dịch vụ y tế, xã hội cho toàn người dân
3. Khu số 3: Khu vực ven sông Sài Gòn và Sông Đồng Nai – nằm phía Tây Nam của Thành phố
- Khu chức nằng số 3 nằm ở vị trí tiếp giáp ven sông Sài Gòn và sông Đồng Nai, với đa dạng chức năng như cảng Cát Lái hiện hữu, khu dân cư Thạnh Mỹ Lợi đang phát triển rất nhanh. Phía Bắc của Khu vực số 3 có tiếp cận rất tốt với đường cao tốc Long Thành – Dầu Giây và đường cao tốc trong tương lai, còn bên kia sông về phía Nam là Quận 7 và khu chế xuất Tân Thuận.
- Khu vực này gặp phải tình trạng ùn tắc giao thông lớn do lưu lượng vận chuyển hàng hóa từ cảng Cát Lái. Cảng Cát Lái được quy hoạch là một trong các trọng điểm logistics chính của Tp. Hồ Chí Minh, nên nếu không có quy hoạch bài bản, trong tương lai tình trạng ùn tắc giao thông sẽ càng nặng nề hơn.
4. Khu số 4: Khu vực Rạch Chiếc - Trường Thọ
- Khu vực số 4 bao gồm khu thể thao Rạch Chiếc và khu đô thị Trường Thọ. Khu thể thao Rạch Chiếc được bao quanh bởi sông Rạch Chiếc, có được kết nối tốt với sân bay qua đường cao tốc Long Thành – Dầu Giây. Ga tàu điện ngầm tương lai cũng góp phần tạo kết nối Bắc - Nam trực tiếp tới trung tâm lịch sử của thành phố, tới trường Đại học Quốc gia và Trường Thọ.
- Khu vực Trường Thọ hiện nay là cảng, sẽ được di dời và tái phát triển trong tương lai. Cơ sở hạ tầng cảng hiện tại đồng thời mang đến thách thức trong việc bảo vệ môi trường và mang đến cơ hội từ di sản vận tải và công nghiệp của khu vực. Các kết cấu hiện hữu có thể được cải tạo, tái sử dụng và thổi hồn bằng nhiều công năng mới. Kết nối Bắc - Nam bằng đường cao tốc và ga tàu điện ngầm gần đó; sông Sài Gòn và kênh Phước Long đóng vai trò giao thông kết nối đường thuỷ.
- Khu vực số 4 có xa lộ Hà Nội cắt qua nên cần có sự kết nối giữa 2 khu vục, có kênh đào nhân tạo cắt ngang tăng diện tích tiếp xúc với mặt nước.
5. Khu số 5: Khu vực trung tâm quận Thủ Đức cũ và Linh Trung
- Khu vực số 5 bao gồm khu vực lịch sử lâu đời của Tp. Thủ Đức, khu chợ Thủ Đức, và các khu công nghiệp như khu Linh Trung, đã đến thời hạn chuyển đổi chức năng sử dụng. Khu vực số 5 có vị trí chiến lược nằm giữa Khuôn viên trường Đại học Quốc gia và khu công nghệ cao Sài Gòn. Ranh giới phía Đông của khu vực được xác định bởi đường cao tốc và đường Metro số 1, tạo nên một kết nối hiện hữu mạnh mẽ cho khu Trung tâm Tp. Thủ Đức hiện tại và Tp. Hồ Chí Minh.
- Khu vực Linh Trung hiện tại dưới quyền sở hữu bởi nhà nước và đang được sử dụng cho mục đích sản xuất. Hiện trạng tạo điều kiện cho cơ hội thành lập một trung tâm nghiên cứu và sản xuất, là sự kết hợp hài hoà giữa giáo dục và phát triển công nghiệp, đồng thời bổ sung đa chức năng.
6. Khu số 6: Khu vực Trường Phú
Khu vực số 6 có hạt nhân là khu công nghệ cao Tp.HCM. Hiện tại đây đã có các đầu tư giáo dục quốc tế và công ty sản xuất sử dụng công nghệ cao, là nền tảng cho phát triển kinh tế địa phương và các tăng trưởng tiếp theo của những ngành liên quan. Phát huy lợi thế của ngành sản xuất công nghệ cao hiện nay, Khu Công nghệ cao có tầm nhìn là phát triển tương lai của sản xuất và thiết kế đổi mới sáng tạo. Việc kết nối với các tổ chức nghiên cứu như hiện có và đề xuất sẽ củng cố ngành sản xuất vốn đã rất phát triển với những phương pháp và sản phẩm mang tính đột phá. Tại đây đã có sẵn các tổ chức lớn như Samsung và Intel; vị trí gần Đại học Quốc gia, và với đại học Fulbright trong khuôn viên này, sẽ giúp tăng trưởng sự liên kết giữa sản xuất và nghiên cứu.
7. Khu số 7: Khu vực Long Phước
- Khu vực số 7 nằm giữa sông Tắc và sông Đồng Nai là khu vực đất thấp, với hoạt động nông nghiệp đan xen khu dân cư và các làng hiện hữu. Đây là khu vực có rủi ro ngập lụt cao, phải chịu hậu quả của nước biển dâng.
- Khu vực này gồm nhiều khu đất nông nghiệp mà nhà nước có thể thu hồi, là cơ hội phát triển lớn để xây dựng những điểm nhất đô thị. Đồng thời các tuyến giao thông kết nối thuận lợi khu vực này với các trọng điểm phát triển ở xung quanh.
- Hiện tại, ở Khu vực số 7, phát triển còn ở mật độ thấp, dân cư sinh sống thưa thớt, với nhiều chức năng du lịch sinh thái, cảnh quan đẹp, cảnh quan thiên nhiên còn khá nguyên vẹn.
8. Khu số 8: Khu vực Long Bình
- Trong khi phần lớn Tp. Thủ Đức mới nằm trên vùng đất trũng cần được đầu tư đáng kể để tránh ngập lụt và nước biển dâng, thì Khu vực số 8 nằm trên vùng đất cao. Do đó, cần nỗ lực mang lại sự kết nối và tiện ích để tập trung phát triển mật độ cao tại khu vực này và góp phần hướng tới mục tiêu tăng dân số chung cho Tp. Thủ Đức.
- Các công trình lớn của Khu vực số 8 bao gồm công viên giải trí Suối Tiên, Công Viên Lịch Sử Văn Hóa Dân Tộc, sân Gôn Thủ Đức,... Trong đó, khu công viên Văn hoá lịch sử có quy mô khoảng 400 ha chưa được khai thác và phát huy hiệu quả.
- Các khu chức năng đô thị khác trong khu vực này đã được xây dựng với mậtđộ khá cao, chỉ còn một số quỹ đất không lớn có thể chuyển đổi chức năng hoặc tái phát triển.